انکوباتور دستگاهی است که برای پرورش و نگهداری میکروارگانیسمها و سلولها در شرایط کنترلشده مورد استفاده قرار میگیرد و کاربرد اصلی آن در زیست شناسی و پزشکی است. این دستگاه در حقیقت شرایط محیطی مطلوبی را از جمله دما، رطوبت و... برای رشد و تکثیر سلولها فراهم میکند. انکوباتورها معمولاً در آزمایشگاهها، پژوهشگاهها، بیمارستانها، مراکز تولید دارو و شرکتهای بیوتکنولوژیک استفاده میشوند.
انکوباتورها عموماً به صورت مستقیم دارای شرایط کنترل دما، رطوبت و چرخش هوا درون محفظه هستند. همچنین، برخی از انکوباتورها امکان کنترل نور را نیز دارا هستند. این ویژگیها باعث میشوند که شرایط محیطی مورد نیاز برای رشد و تکثیر سلولها و میکروارگانیسمها فراهم شود و نتایج تحقیقات و آزمایشها قابل اعتمادتر باشند.
انکوباتور شیکر دار
انکوباتور شیکر دار ترکیبی از انکوباتور و شیکر در ابزار آزمایشگاهی است. این دستگاهها میتوانند نمونهها را در دمای تعیین شدهای تکان دهند و شرایطی بهینه را برای تکثیر و پرورش سلولها، باکتریها، قارچها و سایر میکروارگانیسمها فراهم کنند. تکان دادن مناسب نمونهای که در دستگاه انکوباتور قرار میگیرد باعث افزایش ورودی هوا در محیط کشت میشود و همین امر عملکرد سلولها و میکروارگانیسمها را بهبود میبخشد.
کاربرد اصلی انکوباتور شیکر دار در آزمایشگاههای بیولوژی مولکولی است که در تولید و تحلیل پروتئینها، ارزیابی تأثیر شرایط مختلف بر رشد و عملکرد سلولها و میکروارگانیسمها، انجام آزمایشهای آلودگی، بررسی اثرات داروها و تحقیقات ژنتیکی و... بکار برده میشود. البته کاربرد این نوع دستگاه بسیار بیشتر است و برای اختصار در اینجا تنها به چند نمونه از آن اشاره کردیم.
به طور کلی، انکوباتورهای شیکر دار با ایجاد شرایط محیطی بهینه برای رشد و تکثیر سلولها و میکروارگانیسمها، به ما این امکان را میدهند تا به طور دقیقتر و به روشی قابل تکرار بر روی عملکرد و ویژگیهای زیستی نمونههای آزمایشگاهی تمرکز کنیم و نتایج دقیقتری از آزمایشات بیولوژیکی و پژوهشهای مرتبط به دست آوریم.
انکوباتور یخچالی
انکوباتورهای یخچالی دستگاههایی هستند که برای نگهداری نمونهها در شرایط سرد استفاده میشوند. این دستگاهها قابلیت ایجاد دمای پایینتری نسبت به انکوباتورهای معمولی دارند و معمولاً دمای آنها تا چند درجه سانتیگراد زیر صفر میرسد. این ویژگی باعث میشود که نمونهها بتوانند در شرایط سرد و محافظت شده نگهداری شوند. به این معنی اگر نیاز باشد نمونه ای در دمایی پایین تر از دمای اتاق (به عنوان مثال مثبت ده درجه سانتیگراد) نگهداری شود، به انکوباتور یخچالدار نیاز است. زیرا انکوباتور معمولی هم دمای محیط است و قابلیت کاهش دما را ندارد. بر این اساس کاربرد انکوباتورهای آزمایشگاهی یخچالی عبارتند از:
- نگهداری نمونههای حساس: برخی نمونهها مانند آنزیمها، دی ان ای میکروارگانیسمها، سلولها و باکتریها نیازمند نگهداری در دماهای پایین و سرد هستند. انکوباتورهای یخچالی این امکان را فراهم میکنند که نمونهها در دماهای مناسب برای حفظ فعالیت و ترکیب شیمیایی خود نگهداری شوند.
- نگهداری نمونههای بیولوژیکی: در آزمایشگاههای بیولوژیکی، ممکن است نیاز به نگهداری نمونههای بیولوژیکی مانند باکتریها، قارچها، سلولها و بافتها باشد. انکوباتورهای یخچالی میتوانند این نمونهها را در دماهای مناسب و پایین نگهداری کنند تا از فساد و تحلل آنها جلوگیری شود.
- آزمایشات انجماد و نگهداری: انکوباتورهای یخچالی میتوانند برای انجماد و نگهداری نمونهها در دماهای کمتر از صفر درجه سانتیگراد به کار برده شوند. با استفاده از این دستگاه میتوان اقدام به نگهداری از سلولها، بافتها و نمونههای بیولوژیکی برای آزمایشات آینده نمود.
- نگهداری مواد شیمیایی: برخی مواد شیمیایی و محلولها نیازمند نگهداری در دماهای سرد هستند تا از تغییر خواص شیمیایی آنها جلوگیری شود. انکوباتورهای یخچالی برای نگهداری ایمن و مطمئن مواد شیمیایی خاص و محلولها بسیار مفید هستند.
به طور خلاصه، انکوباتورهای یخچالی برای نگهداری سلولها، بافتها، مواد شیمیایی و آزمایشاتی که نیازمند دمای پایین و کنترل شده هستند، استفاده میشوند. این دستگاهها امکان ایجاد شرایط مناسب برای حفظ و پایداری نمونهها را فراهم میکنند که در تحقیقات آزمایشگاهی و بیولوژیکی بسیار ارزشمند هستند.
شباهت و تفاوت انکوباتور شیکر دار با انکوباتور یخچالی
انکوباتورهای شیکر دار و انکوباتورهای یخچالی هر دو ابزارهای مهمی در آزمایشگاه هستند و برای کاربردهای مشابهی استفاده میشوند. اما طراحی و عملکرد آنها تا حدی متفاوت است. در ادامه، شباهتها و تفاوتهای اصلی بین این دو نوع انکوباتور را بررسی میکنیم و اطلاعات کاملی را در این زمینه در اختیار شما قرار میدهیم:
الف) شباهتهای انکوباتور شیکر دار با انکوباتور یخچالی
در موارد ذیل به ذکر شباهت هایی در رابطه با انکوباتور شیکردار با انکوباتور یخچالی می پردازیم :
نگهداری نمونهها
هر دو نوع انکوباتور برای نگهداری نمونهها در شرایط کنترل شده و بهینه استفاده میشوند. هدف اصلی آنها حفظ شرایط محیطی مناسب برای رشد و تکثیر سلولها و میکروارگانیسمها است.
کنترل دما
هر دو نوع انکوباتور قابلیت کنترل دما را دارند. انکوباتورهای یخچالی برای نگهداری در دماهای پایین و انکوباتورهای شیکرهای مداری برای تکان دادن نمونهها در دماهای معمولاً نرمال یا بالاتر استفاده میشوند.
کنترل رطوبت
هر دو نوع انکوباتور قادر به کنترل رطوبت هستند تا شرایط محیطی مناسب را برای رشد سلولها فراهم کنند. این قابلیت به نمونهها کمک میکند تا از خشک شدن و تخریب پدیدههای زیستی جلوگیری به عمل آید.
در مورد انکوباتور co2 بیشتر بدانید
ب) تفاوتهای انکوباتور شیکر دار با انکوباتور یخچالی
در عناوین و تعاریف ذیل به ذکر تفاوت هایی در رابطه با انکوباتور شیکردار با انکوباتور یخچالی می پردازیم :
عملکرد تکاندهنده
یکی از تفاوتهای اصلی بین این دو نوع انکوباتور، وجود تکاندهنده (شیکر) در انکوباتورهای شیکر دار است. این تکاندهندهها نمونههای آزمایشگاهی را در حالت حرکت و دوران دائمی نگه میدارند تا قدرت نفوذ هوا را به محیط در حال کشت افزایش داده و رشد بهتری را برای میکروارگانیسم در حال بررسی به وجود آورند. این عملکرد به ویژه برای رشد سلولها و میکروارگانیسمها مفید است.
شرایط دمایی
انکوباتورهای یخچالی برای نگهداری نمونهها در دماهای سرد به کار برده میشوند. انکوباتورهای یخچالی معمولاً دماهایی در حدود چند درجه سانتیگراد زیر صفر تا دمای اتاق را تأمین میکنند، در حالی که انکوباتورهای شیکر دار معمولاً دماهایی بالای صفر یا نزدیک به دمای اتاق را دارند.
تکنولوژی شیکر
به دلایل مختلفی می توان از تکان دادن برای رشد و تکثیر سلول ها و میکروارگانیسم ها در انکوباتور آزمایشگاهی استفاده کرد. یکی از این دلایل افزایش اکسیژن رسانی به نمونهها است. با تکان دادن کشت آزمایشگاهی، میتوان اکسیژن رسانی به سلول ها را افزایش داد. این عملکرد به نمونهها کمک میکند تا بهتر رشد کنند و از تغییرات غیرمتعادل در محیط کشت جلوگیری شود. انکوباتورهای یخچالی این ویژگی را ندارند و فقط برای نگهداری در دماهای سرد استفاده میشوند.
بیشتر بدانید: تعمیر و کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی
سخن پایانی
تا به اینجا تلاش کردیم به کاربرد، شباهتها و تفاوتهای انکوباتورهای شیکر دار با انکوباتورهای یخچالی بپردازیم. به طور کلی، انواع انکوباتور برای نگهداری نمونههای آزمایشگاهی در شرایط کنترل شده استفاده میشوند، اما تفاوتهای مهمی در عملکرد آنها وجود دارد. انتخاب مناسب بین انواع انکوباتور باید با توجه به نیازهای آزمایشگاه و شرایط خاص کاری صورت گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با کارشناسان ما در تماس باشید و اطلاعات تخصصی و تکمیلی را از آنها دریافت نمایید.