متانول چیست؟ موارد کاربرد آن در صنعت و داروسازی
نام دیگر متانول متیل الکل یا الکل چوب است. این ماده شیمیایی جزو ساده ترین ترکیبات آلی با عنوان الکل‌ها است. مولکول این ماده آلی از یک گروه متیل متصل به یک هیدروکسی تشکیل شده است.
متیل الکل به صورت خالص نقش مهمی در سنتز‌های شیمیایی دارد. از مشتقات متیل الکل برای ساخت بسیاری از مواد شیمیایی استفاده می‌شود. از جمله مواردی که در ساخت آن‌ها از الکل چوب استفاده می‌شود می‌توان به مواد رنگزا، رزین‌ها، دارو‌ها و انواع مواد معطر صنعتی اشاره کرد.
یکی دیگر از موارد استفاده متیل الکل تولید ضد یخ خودرو است. این ماده آلی یک حلال طبیعی نیز هست و همچنین می‌توان از آن به عنوان نوعی سوخت با اکتان بالا نام برد. این سوخت جزو سوخت‌های پاک به شمار می‌آید و می‌تواند جایگزین خوبی برای بنزین در موتور‌های احتراق داخلی باشد.
این ماده آلی بی رنگ است و در دمای کمتر از هفتاد درجه سانتی گراد به جوش می‌آید. متانول در مجاورت هوا به گاز قابل انفجاری تبدیل می‌شود و به صورت عادی با شعله معمولی می‌سوزد.
متیل الکل به خوبی با آب مخلوط می‌شود. بوی آن شبیه اتیل الکل است و به شدت سمی است.
پیشنهاد ویژه : خرید مواد شیمیایی و آزمایشگاهی از برندهای معتبر
کاربردهای متانول
۱-کاربرد متانول در تهیه ضد یخ
متیل الکل نقطه انجماد آب را تا حد بسیار زیادی پایین می‌آورد ازین رو می‌توان به عنوان ضد یخ از آن استفاده کرد. از طرف دیگر می‌تواند نقطه جوش آن را تا حد زیادی بالا ببرد و مانع از جوش آوردن ماشین شود.
این مسئله باعث می‌شود تا متیل الکل برای شیشه شور ماشین بسیار مناسب باشد. با استفاده و ترکیب متانول در آب داخل مخزن شیشه‌شور ماشین مانع از یخ زدگی شیشه شور خواهیم شد.
از متیل الکل همچنین در خطوط لوله گاز طبیعی به صورت تزریق استفاده می‌شود تا در آنجا نقطه انجماد آب هنگام انتقال نفت و گاز کاهش پیدا کند.
۲-کاربرد متانول به عنوان یک حلال شیمیایی
متیل الکل را می‌توان به عنوان یک حلال آلی در تهیه رنگ و رزین استفاده کرد. بر همین اساس در صنایع رنگ و صنایع شیمیایی به وفور از متیل الکل استفاده می‌شود.
کاربرد دیگر متانول به عنوان حلال در ساخت دارو است. متیل الکل به وفور در فرآورده‌هایی مانند انواع ویتامین‌ها، هورمون‌ها و… به کاربرده می‌شود.
۳-کاربرد متانول به عنوان سوخت
حدود 45 درصد الکل متیلیک تولید شده در جهان به عنوان منبعی برای انرژی استفاده می‌شود. همان طور که پیش تر گفته شد از این الکل می‌توان به عنوان سوخت در برخی وسایل نقلیه و سوخت برای قایق‌های دریایی استفاده کرد.
از ترکیب الکل اتیلیک با بنزین نوعی سوخت کارآمد ساخته می‌شود که نسبت به بنزین معمولی آلاینده‌های کمتری در هوا منتشر می‌کند.
کاربرد دیگر این ماده استفاده در بیودیزل نوعی سوخت تجدید پذیر است که از گیاهان یا چربی حیوانات تولید می‌شود. از این سوخت می‌توانید به تنهایی یا در ترکیب با سایر مواد سوختی دیگر استفاده کنید.
۴-سایر کاربردهای متانول
سراسر قرن بیستم از متانول به عنوان ضد یخ استفاده می‌شد. در سال 2019 از استفاده آن در مواد یخ زدا جلوگیری شده است. دلیل این امر خطرناک بودن این ماده شیمیایی برای سلامتی انسان است. در برخی تصفیه خانه‌ها البته مقداری الکل اتیلیک برای تقویت باکتری‌های تصفیه کننده آب استفاده می‌شود. این باکتری‌ها نیترات‌ها را به نیتروژن تبدیل می‌کنند و باعث تصفیه آب می‌شوند.
ایمنی متانول
متانول قابلیت اشتعال پذیری بالایی دارد و بخار آن کمی سنگین تر از هواست. این بخار قادر به حرکت و مشتعل شدن است. باید توجه داشته باشید که آتش ناشی از اتانول باید با مواد شیمیایی خشک مانند دی اکسید کربن، اسپری آب یا کف مقاوم در برابر الکل خاموش شود.
استاندارد‌های ایمنی اعلام می‌کند که قرار گرفتن در معرض متیل الکل در محیط‌های صنعتی باید کنترل شده باشد.
گذشته از این برای حفظ ایمنی نیروی انسانی مشغول در محیط کار با این ماده محدودیت‌هایی تعیین شده است که برای سلامت افراد ضروری است؛ کارگران حین کار با متانول باید دستکش، لباس کار و عینک داشته باشند و اکیداً خوردن، آشامیدن و استعمال دخانیات در محل نگهداری این ماده شیمیایی سمی و اشتعال پذیر ممنوع است.
سخن آخر
متانول یک مایع بی‌رنگ و بی‌بو است که به سرعت تبخیر می‌شود. این ماده با نام‌های دیگری نظیر متیل الکل، الکل متیلیک، متیل هیدارت و... نیز شناخته می‌شود. این ساده‌ترین نوع الکل است و در گذشته از تقطیر مخرب چوب تولید می‌شد. متانول کاربردهای مختلفی دارد که از آن جمله می‌توان به استفاده به عنوان حلال، ضدیخ، سوخت و ماده شیمیایی پایه در فرمول‌های مختلف اشاره کرد.