گلیسیرین چیست؟
امروزه گلیسیرین در طیف وسیعی از محصولات شیمیایی و بهداشتی دیده می‌شود. این ماده شفاف، بی‌رنگ و بی‌بو است که در انواع مختلفی تولید می‌شود. این ماده شیمیایی در دو نوع اصلی صنعتی و خوراکی تولید و روانه بازار می‌شود. گلیسیرین یک الکل سه عاملی است که به خوبی در آب و اتانل محلول است و به صورت خوراکی از چربی گیاهانی مانند سویا، روغن نارگیل و روغن خرما استخراج می‌شود. کاربرد اصلی این ماده در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی بهداشتی است. اگر بخواهیم گلیسیرین را به صورت صنعتی تولید کنیم این ماده از نفت مشتق می‌شود. گلیسیرین صنعتی به صورت یک قند الکل ساده است. صنایع مختلف از جمله رنگ خودرو، خمیر کاغذ، صنعت کشاورزی، صنایع نظامی، فیلمسازی و… از گلیسیرین صنعتی استفاده می‌کنند.
کاربرد گلیسیرین در صنایع مختلف
گلیسیرین مورد کاربرد وسیعی در انواع صنایع دارد. گلیسیرین در هر قاشق چای خوری تنها 27 کالری دارد و بر خلاف قند‌های طبیعی باعث کاهش پوسیدگی دندان‌ها می‌شود. در انواع نوشابه‌های گازدار، شکلات‌ها، شیرینی، ماکارونی، رشته فرنگی، آدامس و بسیاری از غذاهای صنعتی دیگر از گلیسیرین به عنوان شیرین‌کننده و قوام‌دهنده استفاده می‌شود. گلیسیرین می‌تواند رطوبت را جذب کند. از این رو به عنوان یک شیرین‌کننده کیفیت غذا را افزایش خواهد داد. به عنوان یک حجم‌دهنده می‌توانید از گلیسیرین به جای موادغذایی چرب استفاده کنید. در غذاهایی مثل ماست و بستنی گلیسیرین مانع از یخ‌زدگی غذا در یخچال و فریزر می‌شود. تحقیقات نشان داده از گلیسیرین می‌توان در غذای کودکان و بزرگسالان به طور عمده استفاده کرد بدون اینکه هیچ ضرری برای بدن داشته باشد. البته پزشکان توصیه می‌کنند که خانم‌های باردار از مصرف گلیسیرین خودداری کنند.
پیشنهاد ویژه: انواع همزن آزمایشگاهی از بهترین برندها
کاربرد گلیسیرین در صنایع دارویی
گلیسیرین در صنایع دارویی کاربردهای بسیار وسیعی دارد. می‌توان از کاربردهای گلیسیرین در موارد زیر نام برد:
- داروهای خوراکی
- داروهای تزریقی
- داروهای موضعی
- قطره‌های چشمی و گوشی و شیاف‌های ضد یبوست
- داروهای پیشگیری‌کننده از آلرژی
- خمیر دندان
- دهان‌شویه
- قرص سرماخوردگی
- درمان گرفتگی گوش و نرم شدن ترشحات داخل گوش
- درمان آفت و زخم‌های دهانی
- کاهش فوری فشار چشم
- درمان زخم و بریدگی
گفتنی است، این ماده پس از آب مقطر به عنوان پرمصرف‌ترین ماده در صنعت داروسازی به شمار می‌رود. جالب است بدانید که برای حفظ اسپرم‌ها و گلبول‌های قرمز و جلوگیری از یخ زدن آن‌ها در بانک‌های خون و... از گلیسیرین استفاده می‌کنند.
راجع به میکسر مکانیکی، اجزا و انواع پره‌‌های آن بیشتر بدانید.
گلیسیرین خوراکی برای استفاده در صنایع آرایشی و بهداشتی
از گلیسیرین خوراکی به شکل گسترده در تولید محصولات آرایشی بهداشتی و مراقبتی استفاده می‌شود. از مهمترین کاربردهای گلیسیرین خوراکی در صنعت لوازم آرایشی می‌توان به کرم‌های مرطوب کننده اشاره کرد. کرم‌های زیر چشم، رنگ موها، صابون، رژ لب، شامپو، انواع دئودورانت و سایر محصولات در این زمینه بسیار پر کاربرد هستند. در صنعت لوازم آرایشی گلیسیرین جزو پرکاربردترین محصولات پس از آب و رایحه‌های مختلف است.
گلیسیرین خوراکی برای سلامت پوست و مو چه فوایدی دارد؟
از مهمترین کاربردهای گلیسیرین استفاده از آن به عنوان مرطوب‌کننده است. یکی از مهمترین آبرسان‌های پوستی است که به طور گسترده در لوازم آرایشی بهداشتی به کار می‌رود. این ماده با خاصیت مرطوب‌کنندگی بالایی که دارد باعث طراوت و شادابی پوست می‌شود و چین و چروک خوردگی آن را به تعویق می‌اندازد. استفاده از گلیسیرین به همراه مواد مفید دیگر می‌تواند باعث از بین رفتن لکه‌های پوستی شود. این ماده در کنترل پی اچ (PH) سطح بدن نقش اساسی دارد. به طور کل استفاده از گلیسیرین باعث طراوت و جوانی پوست می‌شود.
از فواید دیگر گلیسیرین در ترکیبات شیمیایی می‌توان به درمان ترک خوردگی‌های پوستی در ناحیه پا شاره کرد. اگر می‌خواهید از گلیسیرین برای بهبود ترک‌های پاشنه پا استفاده کنید ابتدا پاها را با آب ولرم صابون و سنگ پا به صورت کاملاً تمیز بشویید و خشک کنید. مطمئن باشید همه پوست‌ها و لایه‌های ضخیم و مرده از پوست جدا شوند. حال مقداری گلیسیرین را به پاها بمالید و ماساژ دهید تا به خوبی جذب پوست شوند. این کار اگر به صورت مداوم انجام شود تأثیر بسیار مفیدی روی سلامت ترک‌های پا خواهد گذاشت.
استفاده از گلیسیرین برای درمان اگزما و سوختگی‌های پوستی، نیش حشرات موذی، زخم‌های بستر، بثورات پوستی و پسوریازیس نیز رایج است. با ترکیب آب لیمو و شکر با گلیسیرین می‌توان برای سفید کردن تیرگی‌های پوست و زانو و آرنج استفاده کرد. گلیسیرین همچنین برای درمان خشکی ناخن‌ها در خانم‌هایی که به طور مرتب لاک میزنند کاربرد دارد. در این موارد می‌توانید از گلیسیرین به عنوان مرطوب‌کننده ناخن‌ها استفاده کنید.
دیگر از کاربردهای گلیسیرین می‌توان به مرطوب کردن موها اشاره کرد. مقداری از گلیسیرین را با آب مخلوط کرده و روی مو اسپری کنید. این کار باعث برطرف شدن خشکی و شکنندگی موها می‌شود. می‌توانید با این کار موهای خود را خوش حالت کرده و تار‌های موها را نرم‌تر کنید.
کلام آخر
گلیسیرین یک الکل سه عاملی است که در آب و اتانول محلول است. این ماده شیمیایی مایعی شفاف، بی‌رنگ و بدون بو است. گلیسیرین در طبیعت در چربی‌های حیوانی و گیاهی یافت می‌شود و به‌طور مصنوعی نیز از مشتقات نفت تولید می‌شود. گلیسیرین در صنایعی مانند مواد غذایی، دارو، تولید رنگ، پلاستیک، صابون و لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود.